Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı 29. Taraflar Konferansı (COP29), Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de devam ediyor. COP29 çerçevesinde Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Etraf ve Ekoloji Bakanları 1. Toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Azerbaycan Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Muhtar Babayev, Kazakistan Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Yerlan Nyssanbayev, Kırgızistan Doğal Kaynaklar, Ekoloji ve Teknik Denetim Bakanı Meder Mashiev, Özbekistan Ekoloji, Etraf Muhafaza ve İklim Değişikliği Bakanı Aziz Abdukhakimov ve TDT Genel Sekreteri Kubanychbek Omuraliev katıldı. Etraf alanındaki ortak problemlerin tahliline yönelik fikir alışverişinde bulunulan toplantıda, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik edecek kıymetli adımların atılmasının, bölgesel ve memleketler arası etraf problemlerinin tahlilinde ortak yaklaşımın ehemmiyeti vurgulandı. Bakanlar, TDT’ye üye ülkelerin ilgili bakanlıklarının ortak faaliyetlerine ait ‘Bakanlar Beyannamesi’ni imzaladıktan sonra açıklamalarda bulundu.
Türk Devletleri Teşkilatı’nın Türk devletleri ortasındaki kardeşliğin güçlenmesini ve ortak bir istikbalin inşasını gaye aldığını belirten Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Teşkilatımızın kuruluşunun 15. yılında dünyanın en büyük kardeşler topluluğu olarak bugün bu toplantıda görüldüğü üzere lisanda biriz, fikirde biriz, işte de bugün bir olduğumuzu bir kere daha burada tabir etmiş olduk. Ben bu vesileyle ömrünü Türk dünyasının geleceği için vakfetmiş, bu yolda alın teri dökmüş tüm siyaset ve devlet adamlarımızı, sanat ve fikir insanlarımızı da burada minnetle yad ediyorum. Türk Devletleri Teşkilatı’nın kutlu çatısı altındaki birinci Etraf ve Ekolojiden Sorumlu Bakanlar Toplantısı’na katılmaktan da büyük bir memnuniyet duyduğumu burada söz etmek istiyorum” dedi.
“Türk devletleri ortasındaki kardeşlik bağlarının daha da güçlendirmesini yürekten temenni ediyorum”
Azerbaycan’ın COP 29 başkanlığını üstlenerek Türk kardeşlerini onurlandırdığını söz eden Bakan Kurum, “Ben bu vesileyle Azerbaycan devletine, değerli kardeşim Muhtar Babayev’e ve tüm Azerbaycanlı kardeşlerimize bu hoş tertip için bir sefer daha teşekkürlerimi, şükranlarımı sunuyorum. Tekrar bugün kardeş Özbekistan’ın ulusal pavyonundayız. Burada bu buluşmamızın Türk devletleri ortasındaki kardeşlik bağlarına güç katmasını, iklim değişikliğiyle kentlerimizin, ülkelerimizin, çocuklarımızın geleceği ismine atacağımız adımların da daha da güçlendirmesini yürekten temenni ediyorum” diye konuştu.
Türkiye’nin uzun vadeli iklim değişikliği stratejisini ve yol haritasını tüm dünyayla paylaştığını hatırlatan Kurum, “Enerjiden endüstriye, binadan tarıma, ulaştırmadan atık dalına ve iklim kanunundan emisyon ticaret sistemine kadar her alanda yapacağımız atılımları, dönüşümleri ayrıntılarıyla paylaştık. Tekrar orada COP 29’a dair niyetlerimizi tabir etme fırsatı bulduk. Evet, COP 29 iklim değişikliğine dair gerçekçi, ayakları yere basan, somut adımların atılacağına dair beklentilerin yüksek olduğu toplantılarından biri oluyor” dedi.
“En çok iklim değişikliğinin oluşmasında kabahati en az olan ülkeler acılarla yüzleşiyorlar”
COP 29’da finansa erişemeyen ülkeler için çok kritik kararlar alınmasının beklenildiğini vurgulayan Kurum, “Ümit ediliyor, zira bedelli arkadaşlar, iklim değişikliğinin tesirlerini her geçen gün daha fazla hissediyoruz. Dünyamız bilhassa son 50 yıla baktığınızda meteoroloji kaynaklı afetlerde görülmemiş tehlikelerle tüm dünya ülkeleri yüzleşiyor. Geçen yarım asırda 11 binden fazla afette 2 milyonun üzerinde can kaybı yaşadık. Global çapta tam 4,5 trilyon dolarlık bir ekonomik kaybı tüm ülkeler göğüslemek zorunda kaldı. Lakin üzülerek söylüyorum ki tüm bu aksiliklerden en çok iklim değişikliğinin oluşmasına hiçbir katkısı olmayan ya da kabahati en az olan ülkeler etkilendiler ve hala benzeri meşakkatlerle ve acılarla yüzleşiyorlar. Açık söylüyorum iklim krizinin külfeti bu ülkelerin üstüne yıkıldığı üzere finansta da gereğince bu erişimden, finans kaynaklarından faydalanamıyorlar” sözlerini kullandı.
“Türk dünyası da milletlerarası platformlara mesken sahipliği konusunda son derece proaktif bir tavır sergiliyor”
Türkiye’nin TDT ülkelerinden aldığı güçle daha adil bir dünyayı açık yüreklilikle teklif ettiğini belirten Kurum, “Hedeflerimizi, niyetlerimizi, deneyimlerimizi her milletlerarası platformda en yüksek sesle anlatıyor, dost ve kardeş ülkelerle paylaşıyoruz. Bu manada Türk dünyası da milletlerarası platformlara katkı ve mesken sahipliği yapma konusunda son derece proaktif bir tavır sergiliyor. Bilhassa Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’nde 78. oturumda kardeş ülke Özbekistan’ın gündeme getirdiği Orta Asya İklim Diyaloğu’nun başlatılması, ülkelerimiz ismine çok kıymetli bir karardır. Yeniden bu yıl Milletlerarası İklim Forumu’nun Semerkant’ta düzenlenmesine dair teşebbüsleri de Türk milleti ismine çok pahalı buluyoruz. Bununla birlikte Kazakistan’ın 2026’da düzenleyeceği Bölgesel İklim Doruğu’na ait duyuru da tarihi açıdan çok çok önemlidir” dedi.
“Tüm deneyimlerimizi sunmaya hazırız”
Kırgızistan’ın başşehri Bişkek’te 6 Kasım’da imzalanan Türk Yeşil Vizyon Belgesi’ni memnuniyetle karşıladıklarını belirten Kurum, “Bu diyalog forum ve dorukların Türk dünyasının ortak meselelerine tahlil bulmak ismine çok kıymetli roller üstleneceğini, oynayacağını düşünüyor ve ümit ediyorum. Bugün imzaladığımız Bakanlar Beyannamesi’nin daha yaşanabilir bir dünya ve müreffeh bir Türk dünyası için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Beyannamede de imza altına alacağımız kimi taahhütlerimizi söz ederek sözlerimi sonlandırmak istiyorum. 500’ün üzerinde millet bahçesi projesi yapan, korunan alan büyüklüğünü 2011’deki oranın iki katına çıkaran, korunan alanların aktif idaresine dair tüm deneyimini sunmaya hazırdır. Tekrar Türkiye, etraf, atık su, sıfır atık alanlarında global ödüllere layık görülen uygulamalar noktasında kardeşlerine her türlü takviyesi verecektir. Ayrıyeten teşkilatımız bünyesindeki ortak faaliyetleri tartışmak gayesiyle nizamlı olarak bir ortaya gelmemizin ve uzman seviyesinde bir çalışma kümesi oluşturmamızın da çok değerli olduğunu altını çizerek söz etmek istiyorum” diye konuştu.
“Türkiye’nin COP 31 başkanlığına dair tüm dost ve kardeş ülkelerimizden dayanaklarını bekliyoruz”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin COP 31 başkanlığına dair adaylığını tüm dünyaya ilan ettiğini hatırlatan Kurum, “Bu kapsamda Türkiye’nin COP 31 başkanlığına dair tüm dost ve kardeş ülkelerimizden takviyelerini bekliyoruz ve bu hislerle toplantımızın ülkelerimiz, milletimiz ve insanlık alemi için güzel olmasını diliyor, bir sefer daha hepinizi, buradaki tüm dostlarımızı, tüm kardeşlerimizi sevgiyle, hürmetle, hürmetle selamlıyorum” sözlerini kullandı.